Od 30 kwietnia 2018 r. można prowadzić tzw. nierejestrowaną działalność gospodarczą. Ale czym tak naprawdę jest ta działalność nierejestrowana? Jakie ma zasady i dla kogo jest dostępna? W tym artykule rozwiniemy te kwestie i postaramy się przybliżyć istotę prowadzenia tej formy działalności zarobkowej.
Działalność nierejestrowa — istota i zasady
Regulacje związane z działalnością nierejestrową znajdują swoje miejsce w Ustawie Prawo przedsiębiorców. W prostych słowach działalność nierejestrowa to rodzaj działalności gospodarczej, który pozwala na prowadzenie biznesu w ograniczonym zakresie przy zachowaniu pewnych korzyści i uproszczeń w zakresie formalności. Pamiętajmy, że działalność nierejestrową może prowadzić wyłącznie osoba fizyczna.
Przejdźmy do podstawowych zasad, które określają, kto i w jakich warunkach może prowadzić działalność nierejestrową.
Limit przychodu
Przed 1 lipca 2023 roku, osoba prowadząca działalność nierejestrową mogła to robić, jeśli przychód nie przekroczył w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Po 1 lipca 2023 roku limit ten wzrósł do 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Dla przypomnienia — obecnie minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 3.600 zł brutto (2 783,86 zł netto).
Działalność nierejestrowana — ograniczenia
Osoba zamierzająca prowadzić działalność nierejestrową nie może w ciągu ostatnich 60 miesięcy uprzednio wykonywać działalności gospodarczej.
Przepisy stanowią o jednym przypadku, w którym nie trzeba spełniać zasady nieprowadzenia działalności gospodarczej przez ostatnie 60 miesięcy.
Osoba fizyczna ma możliwość prowadzenia działalności nierejestrowej, nawet jeśli w okresie od 30 kwietnia 2013 roku do 29 kwietnia 2018 roku prowadziła działalność gospodarczą. Ten wyjątek obowiązuje pod pewnymi warunkami:
- W okresie między 30 kwietnia 2017 roku a 29 kwietnia 2018 roku nie była zarejestrowana w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG);
- Jej wpis w CEIDG został usunięty przed 30 kwietnia 2017 roku.
W praktyce oznacza to, że jeśli działalność gospodarcza była prowadzona poza terytorium Polski, nie ma to wpływu na możliwość podjęcia działalności nierejestrowej w Polsce.
Warto tutaj zaznaczyć, że osoba prowadząca działalność nierejestrową nie może korzystać z tego trybu, jeśli jej działalność wymaga koncesji, licencji lub pozwolenia. Dodatkowo, umowy spółki cywilnej nie podlegają działalności nierejestrowej.
Przykłady dziedzin działalności gospodarczej, które wymagają uzyskania zezwolenia, koncesji lub wpisu do rejestru w celu legalnego prowadzenia to:
- Prowadzenie usług związanych z ochroną osób lub mienia;
- Sprzedaż alkoholu;
- Działalność górnicza;
- Organizacja imprez turystycznych;
- Rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych
- Świadczenie usług detektywistycznych;
- Zbieranie i przetwarzanie odpadów.
Skutki przekroczenia limitu przychodu
Jeśli w danym miesiącu osiągnięty przychód przekroczy limit przychodu dla działalności nierejestrowej, taka działalność automatycznie przekształca się w działalność gospodarczą. W takiej sytuacji osoba prowadząca taką działalność ma 7 dni na zarejestrowanie działalności gospodarczej i dopełnienie wszelkich formalności.
Działalność nierejestrowana — ZUS i podatki
Jednym z głównych atutów działalności nierejestrowej jest brak obowiązku odprowadzania składek do ZUS oraz brak wymogu rejestracji do ubezpieczeń. Niemniej jednak osoba prowadząca taką działalność nadal musi odprowadzać podatek dochodowy od osiąganych przychodów, chociaż nie ma obowiązku płacenia okresowych zaliczek na podatek.
VAT i dokumentacja
Osoba prowadząca działalność nierejestrową ma również pewne uproszczenia w zakresie opodatkowania VAT. Jeśli spełnia odpowiednie kryteria, może korzystać ze zwolnienia z VAT lub ewidencji VAT bezrachunkowej. W przypadku konieczności wystawienia faktury VAT obowiązują standardowe zasady dokumentowania sprzedaży.
Działalność nierejestrowana nie oznacza braku obowiązków
Osoba prowadząca działalność nierejestrową ma pewne zobowiązania:
- Musi prowadzić uproszczoną ewidencję sprzedaży;
- Jest zobowiązana do rozliczania osiąganych przychodów z działalności nierejestrowej (po uwzględnieniu kosztów) w rocznym zeznaniu podatkowym PIT-36, zgodnie z odpowiednią skalą podatkową;
- Powinna przestrzegać praw konsumentów;
- Ma obowiązek wystawiania faktur lub rachunków na żądanie nabywcy.
- Powinna przestrzegać powszechnie obowiązujących przepisów prawa.
Osoba prowadząca działalność nierejestrową jest traktowana w świetle prawa jako „przedsiębiorca”. Wynika z tego, że w relacjach z konsumentami jest ona traktowana jako przedsiębiorca i musi spełniać powiązane z tym zobowiązania, takie jak obsługa reklamacji, zwrotów czy napraw. Dotyczy to również prawa konsumenta do odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni.
Zalety i wady prowadzenia działalności nierejestrowej
Działalność nierejestrowa to rozwiązanie, które niesie ze sobą zarówno korzyści, jak i pewne ograniczenia. Zaletami są m.in. mniejsze obciążenie formalnościami i brak konieczności opłacania składek ZUS. Z drugiej strony, istnieje limit przychodu oraz pewne ograniczenia co do rodzaju działalności.
Wnioskując…
Działalność nierejestrowa to interesująca opcja dla osób, które chcą prowadzić ograniczony biznes bez nadmiernych formalności. Korzystają z niego często osoby, które chcą sobie „dorobić” do domowego budżetu. Jednak przed podjęciem decyzji o wyborze tej formy działalności zawsze warto skonsultować się z prawnikiem, aby poznać wszystkie aspekty i dostosować plan do własnych potrzeb i celów.
Jeżeli myślisz o prowadzeniu nierejestrowanej działalności gospodarczej i zastanawiasz się, czy będzie ona odpowiednia właśnie dla Ciebie – zapraszamy do kontaktu!
Umów się z nami na e-spotkanie (klik) lub uzupełnij poniższy formularz kontaktowy.
