Dyrektywa w sprawie poprawy równowagi płci. Już niebawem poprawi się sytuacja przedstawicieli płci niedostatecznie reprezentowanej, wśród rekrutujących się do m.in. zarządów spółek giełdowych. Zmiany w tym zakresie wynikają z przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2381 z dnia 23 listopada 2022 r. w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów spółek giełdowych oraz powiązanych środków i krajowych przepisów wdrażających tę ustawę, na które jeszcze czekamy.
Dyrektywa w sprawie poprawy równowagi płci – informacje ogólne
W 2022 roku Parlament Europejski przyjął przepisy mające na celu zmianę struktury w zarządach największych spółek giełdowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w tym także w Polsce. Dyrektywy nie stosuje się bezpośrednio. Do jej stosowania potrzebna jest wdrożona ustawa krajowa. W związku, z czym państwa członkowskie do 28 grudnia 2024 r. będą musiały przedstawić przepisy krajowe implementujące cele aktu unijnego do wewnętrznego systemu.
W Polsce wciąż czekamy na wdrożenie dyrektywy. Obecnie Rada Ministrów pracuje nad projektem ustawy wdrażającej. Planowany termin jej uchwalenia to przełom III/IV kwartał 2024 r. Później zostanie przekazana do dalszego procedowania w Sejmie.
Jeśli chcesz zapoznać się z pełnym tekstem aktu prawnego – tzw. Dyrektywa w sprawie poprawy równowagi płci, to znajdziesz go pod poniższym linkiem: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32022L2381
Jakich spółek dotyczy dyrektywa w sprawie poprawy równowagi płci?
Regulacje dotyczyć będą spółek giełdowych. W rozumieniu dyrektywy chodzi o spółki, których siedziba mieści się w państwie członkowskim Unii Europejskiej i których akcje są dopuszczone do obrotu na giełdzie.
Jak wskazano w Motywie (27) Dyrektywy 2022/2381, Spółki giełdowe mają szczególne znaczenie gospodarcze, widoczność oraz wpływ na cały rynek. Takie spółki ustanawiają standardy w odniesieniu do gospodarki w szerszym rozumieniu i oczekuje się, że ich praktyki będą stanowić przykład dla innych rodzajów spółek.
Zgodnie z postanowieniami dyrektywy najpóźniej od lipca 2026 r. przynajmniej 40% stanowisk dyrektorów niewykonawczych lub 33% wszystkich stanowisk kierowniczych powinno być reprezentowane przez osoby należące do niedostatecznie reprezentowanej płci.
Dostrzegalna dysproporcja płci osób pełniących dyrektorskie stanowiska skłoniła prawodawcę unijnego do podjęcia stosownych działań mających na celu zrównoważenie dostępności wysokich stanowisk. Zauważalny jest bowiem korzystny efekt równowagi płci zarówno dla rozwoju sektora biznesowego, jak i funkcjonowania konkretnej spółki.
Ułatwienie procesu rekrutacyjnego ma na celu zachęcenie kobiet do rozwoju i korzystania z już posiadanych kwalifikacji. Równowaga płci z pewnością przyczyni się też pozytywnie do niwelowania problemu, jakim jest luka płacowa. Na marginesie jednak warto dodać, że wprawdzie o dyrektywie mówi się w kontekście deficytu kobiet na stanowiskach kierowniczych, ale nie wyklucza to także sytuacji odwrotnej.
Wyłączenia od obowiązku stosowania przepisów
Czy dyrektywa będzie musiała być stosowana przez wszystkie spółki giełdowe?
Dyrektywa w sprawie poprawy równowagi płci ma zastosowanie do spółek giełdowych. Natomiast nie będzie stosowana do mikroprzedsiębiorstw, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), a więc m.in. tych, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników.
Załoga Twojej Firmy to co najmniej 50 osób (niezależnie od formy zatrudnienia)? Nie zapomnij o wdrożeniu ustawy o ochronie sygnalistów do 25.09.2024 r.:
Ochrona sygnalistów już od 25.09.2024 r. – czy masz potrzebne dokumenty?
Obowiązki sprawozdawcze spółek giełdowych
Dyrektywa reguluje też obowiązek sprawozdawczy. Spółki giełdowe raz w roku będą przekazywały właściwym organom informacje o strukturze płci w swoich organach. Na podstawie sprawozdań organ ustali, czy osiągnięto cele Dyrektywy. Dyrektywa przewiduje również skutki nieosiągnięcia celu. Wtedy Spółki będą musiały przedstawić plan na osiągnięcie celów.
Spółka będzie publikować te informacje na stronie internetowej, aby można je było łatwo odnaleźć.
Sankcje w przypadku niespełnienia założeń dyrektywy
Co w przypadku niespełnienia założeń dyrektywy?
Zgodnie z brzmieniem art. 8 ust. 1 Dyrektywy 2022/2381, sankcje mogą obejmować grzywny lub możliwość unieważnienia lub stwierdzenia nieważności przez organ sądowy decyzji dotyczącej selekcji dyrektorów podjętej w sposób sprzeczny z przepisami krajowymi.
W polskim projekcie ustawy implementującej dyrektywę o kobietach (nr projektu: UC63) w zarządach wskazano następujące propozycje:
- kara pieniężna od Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), jeśli spółka nie spełnia wymogów dotyczących zapewnienia równowagi płci w organach spółki,. KNF będzie mogła nałożyć na spółkę karę pieniężną do równowartości 10% całkowitego rocznego przychodu.
- odszkodowanie dla osoby, wobec której spółka naruszy wymogi dotyczące równowagi płci. Wysokość odszkodowania będzie nie niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Dodatkowo osoba będzie mogła dochodzić roszczeń na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego.
Co istotne, ciężar dowodu w tych przypadkach leżał będzie po stronie spółki. To Spółka będzie musiała wykazać, że nie dopuściła się naruszeń w przypadku uprawdopodobnienia niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków.
Masz pytania dotyczące wprowadzania postanowień dyrektywy o poprawie równowagi płci w zarządach i ich praktycznego wymiaru? Chcesz upewnić się, czy Twoja firma spełnia postawione wymogi? Skontaktuj się z nami już teraz! Sprawdź, jak możemy pomóc Twojej firmie dostosować się do nowych przepisów.
